لجن فعال یک روش بیولوژیکی برای تصفیه فاضلاب است. در این روش شرایط لازم برای حیات و فعالیت یک توده بیولوژیکی ناشی از اجتماع میکروارگانیزمها و بهخصوص باکتریها فراهم میگردد. میکروارگانیزمها ضمن مصرف اکسیژن، مواد آلی موجود در فاضلاب را تجزیه مینمایند. به سبب وجود مقدار زیاد مواد آلی در فاضلاب لازم است که اکسیژن موردنیاز بهصورت مصنوعی و بهوسیله هوادهی تأمین گردد. برای دستیابی به یک راندمان تصفیه بالا همواره باید نسبتی مناسب بین مقدار میکروارگانیزمها و مقدار مواد آلی موجود در فاضلاب برقرار باشد. بدین منظور همواره بخشی از لجن جداشده در مخزن تهنشینی به مخزن هوادهی برگردانده میشود که لجن فعال نامیده میشود.
مزایای روش لجن فعال متعارف عبارتند از:
1. هزینه اولیه کم
2. عدم مسئله مسدود شدن و یخ زدن در فصول سرد
3. افت فشار هیدرولیکی کم
4. مساحت کمی موردنیاز است
5. راندمان حذف BOD بالا
6. کاربرد آن در دبی زیاد ، بالا است
معایب روش لجن فعال متعارف عبارتند از:
1. مصرف انرژی بالا
2. نیاز به کنترل فنی متخصصین
3. حساس به شوکهای ناشی از فاضلابهای صنعتی
4. تولید لجن ثانویه زیاد
5. تولید کف ناشی از دترجنتها
6. وجود مشکلاتی همچون پدیده بالا آمدن و حجیم شدن لجن