انتقال آب، راه حل بحران آب کشور نیست

یک فعال محیط زیست و کارشناس منابع طبیعی انتقال آب را راهکار حل بحران آبی کشور ندانست و گفت: در هیچ جای کشور آب مازاد برای انتقال نداریم و با توجه به وضعیت خشکسالی باید توسعه هر منطقه را براساس توانمندی‌های همان منطقه درنظر بگیریم.

هومان خاکپور گفت: کشور ما به طور طبیعی در مناطق خشک و نیمه خشک واقع شده است و خشکسالی یک پدیده طبیعی در کشور است، اما نباید با بروز این خشکسالی با بحران و تنش آبی در مناطق مختلف کشور روبرو شویم.

وی ادامه داد: ما باید مدیریت منابع آب را طوری تنظیم کنیم که این خشکسالی‌ها هر مدتی که طول بکشد ما را با تنش و بحران آبی مواجه نکند.

خاکپور گفت: این که کشور ما چرا به سمت بحران رفته به بحث مدیریت و برنامه ریزی و بهره برداری از منابع آب برمی‌گردد. ما در بخش کشاورزی بیشترین مصرف آب را داریم و براساس آمارهای مختلف کشاورزی با راندمان 30 تا 35 درصد آب مصرف می‌کند و این برای کشوری که روی کمربند خشک واقع شده است و میزان بارش‌های آن یک سوم میزان میانگین جهانی است یک فاجعه است.

این فعال محیط زیست ادامه داد: در بخش صنعت نیز در همه جای دنیا از پساب‌ها و فاضلاب‌ها برای جلوگیری از هدر رفت آب استفاده می‌کنند و کارخانه‌های بزرگ مصرف کننده آب در بخش صنعت ملزم به داشتن تصفیه‌خانه‌ها و دستگاه‌های بازچرخانی آب هستند ولی در بخش صنعت هم در این باره هیچ کار مثمرثمری نکرده‌ایم.

خاکپور با بیان اینکه در بخش شرب حدود 28 تا 30 درصد اتلاف در شبکه آبرسانی داریم، گفت: آب شربی که با سختی و هزینه‌های بالا آماده مصرف می شود، در شبکه‌های آبرسانی شهری و روستایی هدر می‌رود.

وی گفت: براساس استانداردهای جهانی تمام کشورها تا 20درصد مجاز به استفاده از منابع آب قابل گردش در سال هستند و برخی از کشورها نیز تا 40 درصد هم استفاده می‌کنند که این مرز بحران است و بالاتر از 40 درصد در شرایط خطرقرار دارند. کشور ما براساس آمارهای متفاوتی که داده شده بین 70 تا 80 درصد از منابع آب در گردش را مصرف کرده است و وقتی چنین مدل بهره‌برداری از منابع آبی را داریم نباید انتظاری جز بحران و تنش آبی داشت و اگر بخواهیم از این بحران به سلامت بگذریم باید در هر سه بخش کشاورزی، شرب و صنعت تجدید نظر داشته باشیم.

این کارشناس منابع طبیعی بیان کرد: اگر اعتبارات بخش کشاورزی را در اصلاح الگوی کشت و شیوه آبیاری و افزایش راندمان آبیاری با میزان سرمایه‌گذاری و منابع مالی که در بخش‌هایی مانند سدسازی یا پروژه‌های انتقال آب صرف می‌شود مقایسه کنیم، می‌بینیم که میزان این اعتبارات با هم قابل مقایسه نیستند.

وی انتقال آب را راهکار رفع بحران آب ندانست و گفت: به جای اصلاح سیستم به دنبال این هستیم که به صورت موقت و مقطعی مشکل را حل کنیم و تا زمانی که رویکرد ما نسبت به حل بحران آب بر مبنای تاکید و توجه به منابع آب مناطق دیگر باشد، به حل پایدار بحران آب نمی رسیم و بحران کم آبی با پروژه‌های انتقال آب قابل حل نیست.

خاکپور درباره حل مشکل بحران آبی در کشور گفت: باید روش های غلطی را که پیش گرفته‌ایم و میزان بهره‌برداری‌های غلطی که از منابع آب داشته ایم را متوقف کرده و براساس توان هر منطقه برنامه ریزی های زیست محیطی داشته باشیم.

وی گفت: ما اگر ده‌ها پروژه انتقال آب داشته باشیم چون رویکرد توسعه غلطی داریم نمی‌توانیم بحران آب را حل کنیم و باید در هر منطقه از کشور براساس ظرفیت‌ها و توان محیط زیستی برنامه‌ریزی کنیم؛ مثلاً در استانی مانند اصفهان که ظرفیت های گردشگری دارد نباید رویکردی بر مبنای صنعت و کشاورزی داشته باشیم.