چربی گیر یکی از مجموعههای مفید در صنعت تصفیه فاضلاب است. یکی از آلایندههای معمول در فاضلاب صنایع مختلف، روغن و چربی میباشد که باید قبل از تصفیه فاضلاب از فاضلاب جدا شوند. در برخی موارد غلظت این آلایندهها به قدری بالا است که لزوم استفاده از واحد چربی گیر برای جلوگیری از ایجاد مشکلات بیشتر نظیر (آلودگی محیط زیست و گرفتگی چاه و انسداد و همچنین اختلال در روند تصفیه فاضلاب) توصیه میگردد. روشهای مختلفی برای حذف روغن و چربی از پساب وجود دارد که ارزانترین روش، استفاده از روش ثقلی میباشد که به آن چربی گیر میگویند.
استفاده از چربی گیر در فاضلاب آشپزخانهها ضروری است. فاضلاب آشپرخانهها و تالارهای پذیرایی حاوی ذرات معلق روغن و چربی به صورت معلق (امولوسیون) میباشند که سادهترین روش ممکن برای رسیدن به هدف فوق ایجاد یک محیط آرام و بدون اغتشاش میباشد که چربی گیر این محیط را فراهم میکند. چربی گیر وسیلهای است که برای جداسازی روغن و چربی قبل از ورود به چاه جاذبی طراحی و اجرا میشود و این کار را به خوبی انجام میدهد. یکی از مهمترین مشکلات ایجاد شده در آشپزخانههای صنعتی و تهیه غذا تجمع روغن و چربی در سیستمهای زهکش و چاه میباشد که باعث ایجاد گرفتگی لوله فاضلاب خواهد شد و چارهای جز استفاده از دستگاه چربی گیر وجود ندارد.
انواع چربی گیر
چربی گیر فاضلاب انواع مختلی دارد که هرکدام در مواد خاص خود مورد استفاده قرار میگیرند. با توجه به وجود ذرات روغن و چربی و به دنبال آن ایجاد انسداد و گرفتگی در لوله و چاه فاضلاب و عدم عبور فاضلاب، بایستی قبل از ورود ذرات چربی اقدام به حذف آنها نمود. از این رو استفاده از چربی گیر در ظرفیتهای مختلف به حل این مشکل کمک مینماید و مشکل گرفتگی لوله فاضلاب را برطرف میکند.
انواع مختلف چربی گیرها عبارتند از:
1. چربی گیر پلی اتیلن
2. چربی گیر کامپوزیتی (GRP)
3. چربی گیر بتنی
فواید چربی گیر
چربی گیر فاضلاب فواید فراوانی دارد که تولید کنندگان فاضلاب را به استفاده از آن ترقیب میکند. دستگاه چربی گیر کارکردهای فراوانی دارد که برخی از آنها عبارت است از:
1. جلوگیری از ورود روغن و چربی از طریق لوله فاضلاب به منهولها و دیوارههای چاه جاذب و در نتیجه آن جلوگیری از مسدود شدن و گرفتگی لولههای انتقال فاضلاب و چاه جذبی
2. پایین آوردن بار آلودگی فاضلاب ورودی برای ورود به مراحل بعد تصفیه خانه (در تصفیه خانههای بتنی و فلزی – بالا بردن راندمان تصفیه خانه)
3. جلوگیری از پر شدن سریع چاه جذبی به دلیل ورود ذرات معلق نظیر برنج، پلاستیک، درب نوشابه و... به دلیل تعبیه یک عدد سبد آشغالگیر در ورودی جریان فاضلاب
روش کار چربی گیر چگونه است؟
چربی گیر فاضلاب روش کار بسیار سادهای دارد. چربی گیر با گرفتن هر چیزی که از لوله فاضلاب پایین برود شامل آب، چربی و سایر مواد مایع و جامد کار میکند و این کار را به خوبی انجام داده و چربیها را از فاضلاب جدا میکند. چربی گیر متشکل از دو لگن جداگانه مخصوص تصفیه فاضلاب میباشد. لگن اول با هر مادهای که از لوله فاضلاب سینک پایین برود پر میشود. آنجا مواد خنک میشوند و زمانی که چربی سرد شود سفت شده و تبدیل به ماده جامد میشود و به روی آب میرود. چربیهای سفت شده و مواد جامد به سطح آب شناور میگردند و از مایع کف لگن اول جدا میشوند. در کف لگن اول لولهای وجود دارد که به مایع لگن اول اجازه میدهد وارد لگن دوم شود و در آنجا بمانند. از لگن دوم به جهت جدا کردن چربیهای اضافی که از لگن اول جا ماندهاند استفاده میشود. یعنی تصفیه دوم در لگن دوم انجام میشود. بنابراین فرآیند مجددا اجرا میشود. برای اینکه چربی گیر به درستی کار کند باید مرتبا تمیز شود. در صورتی که تانک چربی گیر پر شود مجموعه چربی گیر از کار میافتد و دیگر چربیهای فاضلاب را از آن جدا نمیکند.
همچنین بیان این نکته ضروری است که اگر چربی گیر به طور مرتب و به درستی تمیز نشود ممکن است باعث ایجاد ترکیدگی و گرفتگی لولههای فاضلاب شود.
روش اندازه گیری مخزن چربی گیر
برای اندازه گیری حجم مخزن چربی گیر به صورت زیر عمل کنید. اندازه مخزنهای چربی گیر بر اساس نرخ جریان ورودی بر حسب گالن بر دقیقه (GPM) محاسبه میشود که این بسیار مهم است. با استفاده از نرخ جریان ورودی، ظرفیت مخزن چربی گیر تعیین میشود و در آینده مشکلی به وجود نخواهد آمد. این ظرفیت محاسبه شده در واحد پوند دو برابر نرخ جریان ورودی میباشد. برای مثال یک چربی گیر با نرخ جریان ورودی ۱۰ GPM باید ظرفیتی معادل ۲۰ پوند داشته باشد.
چگونه چربی گیر را تمیز کنیم؟
همانطور که گفته شد چربی گیر فاضلاب نیاز به تخلیه دارد. در ابتدا باید با دقت درب چربی گیر را بردارید. احتیاط در این مورد بسیار ضروری است و باید در این مورد احتیاط داشت در غیر این صورت ممکن است با خطر از بین رفتن درزگیر مواجه شوید. سپس لایه ی چربی که روی آب شناور است را بردارید و درون یک سطل زباله که دارای کیسهای چند لایه است قرار دهید و به مرحله بعد بروید.
در مرحله دوم فیلترها را برداشته آنها را تمیز کرده و بشویید تا کاملا تمیز شود. سپس جهت تمیز کردن کف لگن چربی گیر تا عاری از هرگونه ذرات و مواد چربی و روغن بشود میتوانید از یک صافی استفاده کنید. آخرین چیزی که باید تمیز شود دریچه عبور از لگن اول به دوم چربی گیر توسط یک پراب قابل انعطاف است. پس از اتمام کار، فیلترها را سر جای خود قرار داده و درب مخزن را به دقت ببندید و به مرحله بعد بروید.
مرحله سوم آخرین مرحله پاکسازی چربی گیر است. مرحله سوم دورریزی روغنهای جمع آوری شده میباشد. چنانچه شما از یک مخزن چربی گیر بسیار بزرگ در زیر زمین استفاده میکنید باید با یک پیمانکار جهت تخلیه این حجم چربی و مواد قرار داد ببندید. چون انجام این کار از پس شما بر نمیآید. در غیر این صورت باید در سطل زباله محلی چربیها را دور بریزید.