راکتور بافلدار بی هوازی(ABR) نوعی از راکتورهای بی‌هوازی تصفیه فاضلاب با سرعت بالاست که در آن فاضلاب با عبور از از میان تعدادی اتاقک به صورت پایین رونده و بالا رونده،تصفیه می‌گردد. هر اتاقک از دو بخش پایین رونده و بالا رونده تشکیل شده که معمولا حجم و عرض بخش بالارونده 3 برابر بخش پایین رونده منظور می‌گردد. به دلیل ویژگی‌های هیدرولیکی خاص این نوع راکتور، زمان ماند جامدات در راکتور(SRT)بیشتر از زمان ماند هیدرولیکی(HRT) آن است. به عبارت دیگر ویژگی خاص هیدرولیکی سامانه باعث جداسازی زمان ماند هیدرولیکی و زمان ماند جامدات شده و به این طریق تصفیه مناسب فاضلاب در زمان ماند کم حاصل می‌گردد. بدلیل تقسیم این راکتور به اتاقک‌های مجزا، سامانه توانایی زیادی در مقابله با شوک‌های آلی و هیدرولیکی دارد و می‌توان گفت حساسیت این سیستم به تغییرات بسیار کمتر از دیگر سیستم‌های بی‌هوازی مشابه است. برای افزایش بازدهی این سامانه، اخیرا تغییراتی در این سامانه داده شده است که از آن جمله می‌توان به قرارگیری مدیا در بخش بالارونده راکتور اشاره کرد که برای جلوگیری از فرار لجن و نیز افزایش تماس بیولوژیکی و متعاقب آن افزایش بازده تصفیه بکار می‌رود.
مزایای سیستم بی هوازی ABR
شکل هندسی و ویژگی هیدرولیکی منحصر به فرد راکتور بافلدار بی هوازی مزایای فراوانی را برای این راکتور ایجاد کرده که در زیر به برخی از انها اشاره می گردد:
1. توانایی مقابله با شوک های آلی و هیدرولیکی
2. راهبری ساده، عدم نیاز به تجهیزات پیچیده جمع آوری بیوگاز، عدم وجود بخش‌های متحرک و عدم نیاز به تجهیزات اختلاط مکانیکی و نیز احتمال گرفتگی بسیار کم.
3. زمان ماند طولانی ذرات جامد در زمان ماند هیدرولیکی کوتاه که باعث تصفیه بهتر فاضلاب و نیز تثبیت لجن می‌گردد.
4. توانایی تصفیه دامنه وسیعی از فاضلاب‌ها با ویژگی‌های متفاوت.
5. تصفیه فاضلاب به صورت گام به گام و در نتیجه بهبود سینیتیک واکنش‌های تصفیه.
6. تمامی مزایای سیستم‌های بی هوازی تصفیه فاضلاب از جمله عدم نیاز به انرژی و نیز تولید انرژی به صورت بیوگاز
7. راندمان بسیار بالا در تصفیه فاضلاب‌های صنعتی با بارآلودگی بسیار بالا (COD>10000 mg/l)
در جدول زیر درصد حذف آلودگی برخی از انواع فاضلاب ها توسط سیستم ABR نشان داده شده است.
|
درصد حذف |
COD ورودی(mg/l)
|
تعداد اتاقک‌های سیستم |
نوع فاضلاب |
|
79-82 |
7100-7600 |
5 |
کربوهیدرات/پروتئین |
|
49-88 |
115000-900000 |
3 |
ملاس قند |
|
90 |
264-906 |
3 |
فاضلاب شهری |
|
72-99 |
1000-10000 |
5 |
گلوکز |
|
75-90 |
450-550 |
4 |
کشتارگاه |
|
50-68 |
20000 |
5 |
فاضلاب دارویی |
|
70 |
315 |
8 |
شهری+صنعتی |
کاربرد سیستم ABR
همچنانکه در جدول بالا نیز دیده می‌شود،از این سیستم در تصفیه فاضلاب‌های گوناگونی استفاده می‌شود. این سیستم در تصفیه انواع فاضلاب‌های صنعتی، فاضلاب صنایعی که با تغییرات احتمالی در میزان دبی یا آلودگی فاضلاب همراه هستند، فاضلاب‌های شهری و انسانی، فاضلاب اجتماعات کوچک، اجتماعات کم درآمد و فاضلاب مناظقی که با مشکل وجود برق مواجه هستند و نیز به عنوان پیش تصفیه برای دیگر واحدهای فرایندی تصفیه فاضلاب کاربرد دارد.