احتمال وجود حیات در بزرگترین دریاچه زیر سطحی قطب جنوب

در پی مطالعه نمونه‌های برداشت شده از دریاچه وستوک در اعماق یخ‌های قطب جنوب، مشخص شده که این نمونه‌ها با مایعاتی مانند نفت سفید استفاده شده در حفاری مخلوط شده و ارزش مطالعاتی ندارد. پژوهشگران احتمال می‌دهند در این محل گونه‌ای از حیات وجود داشته باشد.

پژوهشگران روسیه که در مطالعات خود در قطب جنوب اقدام به نمونه برداری از آب دریاچه وستوک که بزرگترین دریاچه زیر سطحی موجود در یخچال‌های قطب جنوب محسوب می‌شود؛ اعلام کردند اگر چه خلوص این نمونه‌ها به میزان کافی نبوده و نمی‌توان بر مبنای آن به طور دقیق اظهار نظر کرد، اما احتمال وجود موجودات زنده در کف این دریاچه یا داخل آب آن وجود دارد.

نمونه آب‌های برداشته شده از این دریاچه قابل مطالعه نیستند زیرا این نمونه‌ها با مایعاتی که بر اثر سوراخ کردن لایه‌های یخ به کمک مته‌های ویژه تولید شده است، مخلوط شده و به همین دلیل ارزش مطالعاتی خود را از دست داده‌اند. ما باید برای بررسی و نمونه برداری از آب این دریاچه ، روش‌های دیگری استفاده کنیم. این امکان وجود دارد که در بستر دریاچه یا در آب آن گونه‌هایی از حیات وجود داشته باشد.

سرجیو بولات مدیر آزمایشگاه اخترزیست شناسی ابررساناها cryoastrobiology laboratory که یکی از زیر مجموعه‌های موسسه فیزیک اتمی پترزبورگ محسوب می‌شود در این رابطه گفت: نمونه آب‌های برداشته شده از این دریاچه قابل مطالعه نیستند زیرا این نمونه‌ها با مایعاتی که بر اثر سوراخ کردن لایه‌های یخ به کمک مته‌های ویژه تولید شده است، مخلوط شده و به همین دلیل ارزش مطالعاتی خود را از دست داده‌اند. ما باید برای بررسی و نمونه برداری از آب این دریاچه، روش‌های دیگری استفاده کنیم. این امکان وجود دارد که در بستر دریاچه یا در آب آن گونه‌هایی از حیات وجود داشته باشد.

به گفته این پژوهشگر، در هر سه نمونه اولیه آب به دست آمده از این دریاچه با میزان زیادی مایعات تولید شده از عملکرد مته‌های حفاری مخلوط شده است در حالی که این عمل نباید رخ دهد. وی در این رابطه اعلام کرد: اگر افراد مسئول حفاری در این طرح بتوانند برای بار چهارم به آب دریاچه دسترسی پیدا کنند؛ باید از  مخلوط شدن آب دریاچه و ذوب یخ‌های سطحی ناشی از فعالیت مته‌ها پیشگیری کرده و تلاش کنند آب خالص دریاچه را نمونه‌برداری کنند.

بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، قرار است برای نمونه برداری جدید، از یک میله 40 متری ساخته شده از سیلیکون استفاده شود که به این ترتیب از مخلوط شدن آب دریاچه و نمونه‌های برداشت شده از آن با نفت سفید یا کروسین و سایر مایعات، پیشگیری شود.

سرجیو بولات ضمن اعلام تاسف از شکست این پروژه برای هر سه تلاش انجام شده توسط هیات پژوهشی روسیه در قطب جنوب طی سال جاری اعلام کرد: دریاچه وستوک دارای ابعاد 250 در 50 کیلومتر بوده و توسط سی و سومین هیات اکتشافی روسیه در قطب جنوب در سال 1987 میلادی کشف شد.

این دریاچه حدود 4 کیلومتر زیر یخ های قطبی قرار داشته و نخستین عملیات حفاری در این محل در سال 1989 میلادی انجام شد. در فوریه سال 2012 میلادی نیز پژوهشگران موفق به شناسائی حوزه پخش آب این دریاچه  شده و نخستین نمونه برداری از آب این دریاچه در همین زمان انجام شد. در بررسی‌های اولیه احتمال وجود میکرو ارگان‌ها و موجودات زنده در این محل ارائه شد که این موضوع هنوز اثبات نشده است. محتمل‌ترین گزینه برای این گونه از حیات موجود در دریاچه فوق الذکر، باکتری های مقاوم در برابر سرما هستند.

البته باید به این موضوع نیز اشاره کنیم که در صورت وجود حیات در این دریاچه ، تضمین صد درصدی وجود ندارد که نشان دهد این باکتری‌ها نشات گرفته از این دریاچه باشند زیرا آب این دریاچه به دلیل تماس با آب حفره های متعدد ایجاد شده در سطح این دریاچه  دچار آلودگی شده است. گفتنی است چند ماه پیش ، آب این دریاچه به سطح بالاتری آمده و در عمق 363 متری منجمد شد.

تیم اکتشافی فوق در نظر دارد یک حفره جدید به موازات حفره قدیمی تر در عمق 3 هزار 406 متری ایجاد کند.