Ultraviolet یا به اختصار UV، موجی است در گستره امواج الکترومغناطیسی با طول موجی کوتاهتر از
نور مرئی، ولی بلندتر از پرتو ایکس. به بیانی دیگرانرژی آن کمتراز پرتو ایکس، ولی بیشتراز نور مرئی است. از پرتو فرابنفش برای ضد عفونی آب، موادخوراکی، تجهیزات پزشکی و لوازم صنعتی و غیره می‌توان استفاده نمود. اصطلاح فوق برداشتی از نام انگلیسی آن یعنی ultraviolet به مفهوم Ultra در زبان لاتین "ماورا یا فرا" و Violet به مفهوم "بنفش" که در طیف نور مرئی کوتاهترین طول موج را دارا می باشند.
گستره اشعه فرابنفش:
اشعه فرابنفش بین طول موجهای 0.0144 میکرومتر و 0.39 میکرومتر است. اشعه فرابنفش را به سه منطقه تقسیم می‌کنند:
1.ماورا بنفش با طول موج بلند یا ماورا بنفش A : این اشعه بین طول موجهای 0.39 و 0.315 میکرومتر قرار دارد. نسبت این اشعه در نور آفتاب ، قوس الکتریکی زغال و چراغهای الکتریکی معمولی زیاد است.
2.ماورا بنفش با طول موج متوسط یا ماورا بنفش B : این اشعه بین طول موجهای 0.315 و 0.28 میکرومتر است. این اشعه در نور چراغ بخار جیوه و قوسهای الکتریکی با الکترودهای فلزی وجود دارد، تاثیر آنها در پوست شدید است.
3.ماورا بنفش با طول موج کوتاه یا ماورا بنفش C : این اشعه شامل طول موجهای کوتاهتر از 0.28 میکرومتر است و فقط در قوس الکتریکی جیوه وجود دارد.
کاربرد اشعه فرابنفش در گندزدایی:
طول موجهای کوتاه اشعه فرابنفش می‌تواند باکتری‌ها و سایر ارگانیسمهای کوچک را منهدم کند. به همین دلیل برای ضد عفونی کردن سطوح مانند اتاقهای بیمارستانها مورد استفاده قرار می‌گیرند. از پرتو فرابنفش برای ضد عفونی آب، موادخوراکی، تجهیزات پزشکی و لوازم صنعتی و غیره می‌توان استفاده نمود. آبی که باید گندزدایی شود از میان لامپ تخلیه الکتریکی محتوی بخار جیوه با فشار پایین و جدار منعکس کننده تابش عبور کرده و بدین ترتیب به سپری شدن زمان مورد نیاز گندزدایی موثر و مطمئن تامین می گردد . توان مصرفی در این سیستم در حدود 10 تا 20 وات برای هر متر مکعب آب در ساعت است.
مزایای پرتو فرا بنفش UV در گند زدایی:
1.نیاز به حمل و نقل و انبار مواد شیمیایی ندارد
2.با تغییرات PH و دما، کارایی آن چندان تغییر نمی‌کند
3.فراورده جانبی به وجود نمی‌آورد.
4.ایجاد طعم و بوی شیمیایی نمی‌کند
5. زمان تماس لازم برای گندزدایی بسیار کوتاه می‌باشد6.روی گروه هوازی اثر فوق‌العاده دارد.
معایب گندزدایی با اشعه UV:
1.عدم وجود باقی‌مانده گندزدا
2.عدم وجود اطلاعات فنی درباره چگونگی عمل سیستم‌های UV در شرایط مختلف
3.برای مواد آلی مناسب نیست
4.برای سطوح غیرقابل دید مثل زوایا و خلل و فرج مناسب نیست و روی بعضی از اشیا اثر کمتری دارد مثلاً اشعه می‌تواند سطوح آلومینیوم و شیشه را استریل کند ولی روی چوب و لاستیک و کاغذ را نمی‌تواند استریل کند.