5 دلیل بروز «تنش آبی» در ایران

متوسط مصرف آب هر ایرانی در روز 190 لیتر و 40 لیتر بالاتر از استاندارد جهانی است، با این وجود هر تهرانی در روز حداقل 220 لیتر آب مصرف می کند که 70 لیتر از الگوی جهانی بالاتر است.

واقع شدن ایران در منطقه خشک، وقوع خشکسالی های متعدد، عدم رعایت الگوی مصرف و مسائلی از این دست باعث قرار گرفتن ایران در گروه کشورهای دارای تنش آبی شده است، وزیر نیرو 5 دلیل عمده را باعث تشدید وضعیت بحرانی در بخش آب می داند.

روند رو به افزایش مصرف آب به ویژه در بخش شرب و منابع محدود قابل استفاده در این بخش در سال های اخیر یکی از نگرانی های مدیران بخش آب کشور است به نحوی که همواره در اینباره به مصرف کنندگان هشدارهایی مبنی بر لزوم رعایت الگوی مصرف داده می شود.

مقامات وزارت نیرو می گویند دیگر امکان جمع آوری و احداث سدهای جدید آب در کشور وجود ندارد و تا جایی که این امکان وجود داشت در یکی دو دهه اخیر انجام شده است و از سویی نیز امکان انتقال آب از مناطق پُرآب کشور به مناطق خشک و کم آب نیز بیشتر از میزان فعلی امکانپذیر نیست و نمی توان چندان به فراهم شدن امکان جا به جایی آب بین حوزه ها امیدوار بود.

دیگر امکان جمع آوری آب وجود ندارد

به دلیل قرار گرفتن ایران در یکی از مناطق خشک و نیمه خشک و محدودیت منابع آبی، به جز نوار شمالی کشور و بخش هایی از غرب کشور، سایر مناطق کشور همواره با محدودیت آب مواجه است و این وضعیت در بخش های مرکزی، جنوبی، جنوب شرق و جنوب غرب کشور بیشتر قابل مشاهده است. وجود دو منطقه کویری در مرکز ایران نیز به محدودیت های آبرسانی به مناطق وسیعی از کشور افزوده است.

با این حال، مقامات وزارت نیرو معتقدند میزان سرانه مصرف آب هر ایرانی از سایر کشورها بالاتر است و مصرف کنندگان حتی از کشورهای دارای منابع فراوان آبی نیز به مراتب مصارف بالاتری را دارند. حمید چیت چیان؛ وزیر جدید نیرو درباره محدودیت های موجود در منابع آبی کشور گفت: منابع آب کشور محدود است و ایران جزو کشورهای دارای تنش آبی محسوب می شود.

5 دلیل وزیر نیرو برای بحرانی شدن منابع آب در ایران

وزیر نیرو ادامه داد: آنچه که اثرات محدودیت منابع آب را تشدید و بحرانی می‌کند عبارتند از:

1- برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی که منجر به از دست دادن غیرقابل برگشت سفره‌های آب زیرزمینی می‌شود

2- مصرف بی‌رویه آب به ویژه در بخش های کشاورزی و شرب

3- ورود انواع آلاینده‌ها به منابع آب و غیرقابل مصرف شدن بخشی از منابع آب به دلیل افت کیفیت

4- مدیریت محلی منابع آب بدون توجه به الزامات مدیریت یکپارچه منابع آب و توسعه پایدار

5- عدم اختصاص منابع لازم برای بهره‌برداری و نگهداری تاسیسات

اصلاح نظام قیمت گذاری آب و کاهش شکاف بین قیمت فروش آب و هزینه تمام شده بیشترین تاثیر را در مدیریت مصرف آب خواهد داشت. در نیم قرن اخیر میانگین بارندگی سالانه در ایران حدود 248 میلیمتر ( معادل 400 میلیارد متر مکعب) بوده است که کمتر از یک سوم میانگین بارش جهانی است.

مصرف 40 تا 70 لیتر بالاتر از الگوی مصرف توسط شهروندان

بررسی جدیدترین تحقیقات صورت گرفته در زمینه میزان سرانه مصرف آب هر نفر در کشورهای مختلف نشان می دهد که ایران با وجود محدودیت منابع آبی با 190 لیتر مصرف آب شرب خانگی در روز یکی از بیشترین مصارف را در بین کشورهای مختلف دارد. متوسط مصرف آب خانگی در دنیا برای هر نفر در روز 150 لیتر است.

این وضعیت در تهران برای هر شهروند 220 تا 276 لیتر برآورد شده و در بحران اخیر آبی تهران به گفته مقامات آب و فاضلاب این استان، به 400 لیتر در روز نیز رسیده بود. طبق برآوردها هر تهرانی در روز 83 لیتر آب برای حمام و 50 لیتر نیز برای دستشویی استفاده می کند. همچنین 77 لیتر برای ظرفشویی و 22 لیتر نیز برای روشویی استفاده می شود.

بررسی وضعیت سرانه مصرف آب هر نفر در روز بین 24 کشور نشان می دهد که هر آمریکایی در روز 360 لیتر آب مصرف می کند و این میزان بیشترین مصرف در بین سایر کشورها است. کمترین میزان نیز در آلمان است که در این کشور هر نفر در روز 107 لیتر آب مصرف می کند.

همچنین در کانادا هر نفر در روز در بخش خانگی 310 لیتر آب مصرف می کند و این میزان در رومانی 294 لیتر، در ژاپن 245 لیتر، ایتالیا 237 لیتر و در اسپانیا نیز 210 لیتر است. میزان سرانه مصرف آب در بخش خانگی برای هر نفر در نروژ روزانه 200 لیتر است و این وضعیت در مورد کشور یونان نیز وجود دارد.

جدول سرانه مصرف آب خانگی در 24 کشور

کشور	سرانه ‌مصرف‌ روزانه ‌هرنفر
آمریکا	360
کانادا	310
رومانی	294
ژاپن	245
ایتالیا	237
اسپانیا	210
نروژ	200
یونان	200
سودان	191
ایران	190
پرتقال	161
سوئیس	158
فرانسه	154
فنلاند	150
مجارستان	150
انگلیس	150
استرالیا	142
اتریش	129
هلند	125
دانمارک	123
چین	112
تونس	110
بلژیک	107
آلمان	107